Δωρεές και συνεισφορές

· Συνεισφορές από τρίτες χώρες: Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισε ότι τα κόμματα που έχουν την έδρα τους εκτός της ΕΕ δεν μπορούν να θεωρηθούν πολιτικά κόμματα κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 διότι δεν απαρτίζονται από πολίτες της Ένωσης (απόφαση της 25ης Νοεμβρίου 2020, στην υπόθεση T-107/19, ACRE κατά Κοινοβουλίου) και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να καταβάλλουν συνεισφορές. Το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 απαγορεύει δωρεές προερχόμενες από δημόσια αρχή, από οντότητες ιδιωτικού δικαίου που εδρεύουν σε τρίτη χώρα ή από άτομα προερχόμενα από τρίτη χώρα.

· Συνεπώς, συνεισφορές ληφθείσες από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να επιστραφούν αμελλητί σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, ειδάλλως η Αρχή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής της προβλεπόμενης στο άρθρο 27 παράγραφος 2 στοιχείο β) σημείο i) του κανονισμού κύρωσης.

· Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, ο ορισμός της «δωρεάς» περιλαμβάνει όχι μόνο τις άμεσες πληρωμές σε μετρητά αλλά και τις έμμεσες πληρωμές, δηλαδή «κάθε άλλη συναλλαγή που συνιστά οικονομικό πλεονέκτημα για το οικείο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, με εξαίρεση τις συνεισφορές των μελών». Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συναλλαγές μεταξύ τρίτων μερών που απαλλάσσουν ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ένα ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα από εισφορές που διαφορετικά αυτά θα έπρεπε να είχαν καταβάλει.

• Κατά την αξιολόγηση της νομιμότητας των δωρεών σύμφωνα με το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, η Αρχή πρέπει να επαληθεύει και να προσδιορίζει την ακριβή ταυτότητα του δωρητή σε περίπτωση που περισσότερα του ενός πρόσωπα ή περισσότερες οντότητες συμμετέχουν στη χορήγηση της σχετικής δωρεάς.


• Αυτό θα μπορούσε να συμβεί, για παράδειγμα, σε περίπτωση που μια νομική οντότητα ενός ομίλου εταιρειών βρίσκεται σε άμεση επαφή με ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα/ένα ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα σχετικά με τη δωρεά, ενώ μια άλλη οντότητα του ίδιου ομίλου εταιρειών πραγματοποιεί τελικά τη σχετική πληρωμή.


• Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αρχή θα βασίζεται στην έννοια του «πραγματικού δωρητή», δηλαδή θα αξιολογεί από πού, εντός του σχετικού ομίλου εταιρειών, προέρχεται πράγματι η πληρωμή. Στο πλαίσιο αυτό, η Αρχή θα λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τους ακόλουθους παράγοντες:
  
  
  • Ποια οντότητα συμμετείχε άμεσα στη δημιουργία της νομικής βάσης για την πληρωμή (π.χ. διαπραγματευόμενη τη συμφωνία χορηγίας);
  
  
  • Είχε η οντότητα αυτή το δικαίωμα να ορίσει κατά την κρίση της το περιεχόμενο της συμφωνίας και τους όρους πληρωμής;
  
  
  • Ποιος ήταν ο ρόλος και η ευθύνη έτερων συμμετεχουσών οντοτήτων; Ενήργησε απλώς ως πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ή είχε ρόλο ευθύνης στη σχετική συμφωνία;

• Σε κάθε περίπτωση, κανένα από τα πρόσωπα ή τις οντότητες που συμμετέχουν σε μια διαδικασία δωρεάς (είτε ως έχων την πρωτοβουλία είτε ως πληρωτής) δεν μπορεί να τελεί σε κατάσταση που απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014.

• Για να αποφευχθεί η ακούσια αποδοχή των πληρωμών, ιδίως από:
  
  
  • δημόσιες αρχές και οντότητες επί των οποίων μια τέτοια δημόσια αρχή μπορεί να ασκεί δεσπόζουσα επιρροή (απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο γ) του κανονισμού και υπόκειται σε κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης) ή
  
  
  • πηγές τρίτων χωρών (απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο δ) του κανονισμού και υπόκειται σε κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης)

• Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα ενθαρρύνονται, πριν από την αποδοχή δωρεάς, να λαμβάνουν αξιόπιστες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον δωρητή τους, συμπεριλαμβανομένων ιδίως
  
  
  • της χώρας κατοικίας ή έδρας, και,
  
  
  • στην περίπτωση νομικών οντοτήτων, από ποιον ελέγχονται οι οντότητες αυτές (π.χ. μέσω εγγράφων σύστασης, καταστατικού κ.λπ.).

• Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στο αντίστοιχο υπόδειγμα υποβολής εκθέσεων της Αρχής και, σε περίπτωση δωρεών που υπερβαίνουν τα 12 000 EUR, στην άμεση γνωστοποίηση.

• Δωρεές που ανακοινώνονται στην Αρχή σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 και λαμβάνονται από ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα κατά το έτος N+ 1, μπορούν να καταλογιστούν από αυτά, μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, στο έτος Ν.
• Προκειμένου ο εν λόγω καταλογισμός στο έτος Ν να γίνει αποδεκτός από την Αρχή, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα πρέπει να προσκομίσουν έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι η δέσμευση για την καταβολή της εν λόγω δωρεάς είχε ήδη αναληφθεί από τον δωρητή πριν από το έτος N+ 1 και ότι υπήρχε εκτελεστή συμφωνία ότι η δωρεά θα καταβαλλόταν το έτος Ν.
• Τα έγγραφα αυτά πρέπει να αποστέλλονται στην Αρχή ήδη από το έτος Ν, ακόμη και αν δεν έχει ληφθεί ακόμη πληρωμή από τον δωρητή, λ.χ. συμφωνία δωρεάς ή οποιαδήποτε συμβατική συμφωνία, μονομερής δέσμευση, εντολή πληρωμής, σχετική κοινοποίηση, για παράδειγμα με επιστολή ή/και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τιμολόγιο κ.λπ.

• Σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα αναφέρουν αμέσως στην Αρχή «μεμονωμένες δωρεές» που υπερβαίνουν τα 12 000 EUR.


• Η Αρχή αξιολογεί κατά περίπτωση εάν πολλές πληρωμές από έναν δωρητή μπορούν επίσης να χαρακτηριστούν «μεμονωμένη δωρεά».
  
  
  • Αυτό μπορεί να συμβαίνει, ιδίως, όταν υπάρχει εκ των προτέρων συμφωνία με τον δωρητή για μία μόνο δωρεά, αλλά η πληρωμή πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες δόσεις.
  
  
  • Σε περίπτωση χωριστών αυθόρμητων πληρωμών από τον ίδιο δωρητή, η Αρχή δεν θεωρεί συνήθως τις πληρωμές αυτές «μεμονωμένη δωρεά», για την οποία απαιτείται άμεση κοινοποίηση, όταν τα σωρευτικά ποσά υπερβαίνουν τα 12 000 EUR (με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων τακτικής υποβολής εκθέσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των ετήσιων λογαριασμών).

• Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 provides that "[...] donations received by European political parties and European political foundations within six months prior to elections to the European Parliament shall be reported on a weekly basis to the Authority in writing and in accordance with paragraph 2".


• This upgraded reporting requirement enables the Authority to conduct ongoing compliance controls in light of the limitations imposed on donations by Article 20 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, and to continuously update publication of donations in accordance with Article 32 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014.
• Relevant period: The 2024 elections to the European Parliament will take place on 6-9 June 2024. This means that the six months period laid down in Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 will begin on 6 December 2023 and run until 5 June 2024 included.

• Practical implications: The upgraded reporting during the above period consists of the requirement, applicable to both European political parties and European political foundations, to communicate to the Authority on a weekly basis all donations they receive, irrespective of their nature and value.


• 'Donations': the upgraded reporting requirement applies to all donations, not only those exceeding EUR 12 000. In light of the broad definition contained in Article 2(7) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, the Authority kindly recalls that it has published on its website specific elements of guidance in relation to the scope of the term donations (see above).
• 'Received': In the time-frame indicated above donations received need to be reported to the Authority on a weekly basis. Consequently, European political parties and European political foundations need to inform the Authority, regardless of whether those donations are later returned to the originator by virtue of Article 20(6) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014. Please note that this early reporting does not affect the complementary requirement on European political parties and European political foundations to check and return on their own initiative a donation whose acceptance would not be compliant with the Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, within the time limit of 30 days imposed by Article 20(6) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014. If donations are later returned to the originator, the Authority has to be informed thereof additionally, so as to enable the taking into account of this information for its compliance controls and the correction of publications on the Authority's website.
  
• 'On a weekly basis': To limit the administrative burden on European political parties and European political foundations, the Authority will assume that a European political party or European political foundation has not received any donation in a given week if no communication is received by the Authority in this respect by the first working day of the following week. This does not exclude the possibility of checks by the Authority.

• Infringements of Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 by absence of timely reporting of donations are sanctionable by virtue of Article 27(2)(a)(iii) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, subject to Article 29 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014.

• The Authority recalls the complementary E-CAP guidance on campaign activities as published here: https://www.appf.europa.eu/appf/en/guidance/european-campaign-action-plan (applicable only to European political parties), including a continuously updated set of guidance based on questions received from European political parties.