Darowizny i dotacje

· Płatności spoza UE: Sąd Unii Europejskiej wyjaśnił, że stron mających siedzibę poza UE nie można uznać za partie polityczne w rozumieniu rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014, ponieważ ich członkami nie są obywatele Unii i z tego względu nie mogą one wnosić wkładów finansowych (wyrok z 25 listopada 2020 r., ACRE przeciwko Parlamentowi, sprawa T-107/19). Zakaz otrzymywania darowizn od władz publicznych, podmiotów prywatnych bądź osób fizycznych z krajów trzecich ustanowiono w art. 20 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014.

· W związku z powyższym płatności otrzymane przez europejskie partie polityczne muszą zostać w trybie natychmiastowym zwrócone zgodnie z art. 20 ust. 6 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014. W przeciwnym przypadku urząd będzie musiał rozważyć nałożenie kar przewidzianych w art. 27 ust. 2 lit. i) tego rozporządzenia.

· Zgodnie z art. 2 ust. 7 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014 „darowizna" z definicji to nie tylko bezpośrednie płatności, ale również płatności pośrednie w formie „wszelkich innych transakcji, które stanowią korzyść ekonomiczną dla danej europejskiej partii politycznej lub europejskiej fundacji politycznej, z wyjątkiem wkładów od członków". Może to obejmować transakcje pomiędzy stronami trzecimi odciążające europejską partię lub fundację polityczną od płatności, które w przeciwnym razie musiałyby uregulować.

• Oceniając legalność darowizn na podstawie art. 20 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014, Urząd musi zweryfikować i określić dokładną tożsamość darczyńcy w przypadku, gdy w udzieleniu takiej darowizny uczestniczy więcej niż jedna osoba lub więcej niż jeden podmiot.


• Może tak być na przykład w sytuacji, gdy jeden podmiot prawny w ramach grupy przedsiębiorstw kontaktuje się bezpośrednio z europejską partią polityczną lub europejską fundacją polityczną w sprawie darowizny, natomiast inny podmiot należący do tej samej grupy przedsiębiorstw ostatecznie dokonuje odpowiedniej płatności.


• W takiej sytuacji Urząd będzie opierał się na koncepcji „faktycznego darczyńcy", tj. oceni skąd, w ramach danej grupy przedsiębiorstw, rzeczywiście pochodzi płatność. W swojej ocenie Urząd weźmie pod uwagę między innymi następujące czynniki:
  
  
  • Który podmiot był bezpośrednio zaangażowany w stworzenie podstawy prawnej płatności (np. negocjował umowę sponsorską)?
  
  
  • Czy podmiot ten mógł samodzielnie decydować o treści umowy i warunkach płatności?
  
  
  • Jaka była rola i zakres odpowiedzialności drugiego zaangażowanego podmiotu? Czy działał on jedynie jako dostawca usług płatniczych, czy też pełnił odpowiedzialną rolę w przedmiotowej umowie?

• W każdym razie żadna z osób ani podmiotów uczestniczących w procesie przekazania darowizny (zarówno inicjator, jak i płatnik) nie może znajdować się w sytuacji zakazanej na mocy art. 20 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014.

• Aby zapobiec automatycznemu przyjmowaniu środków finansowych, w szczególności od:
  
  
  • organów publicznych i podmiotów, na które te organy publiczne mogą wywierać dominujący wpływ (pod groźbą sankcji zabrania tego art. 20 ust. 5 lit. c) rozporządzenia) i
  
  
  • podmiotów z państw trzecich (pod groźbą sankcji zabrania tego art. 20 ust. 5 lit. d) rozporządzenia),

• zachęca się europejskie partie polityczne i europejskie fundacje polityczne, by przed przyjęciem darowizny uzyskały wiarygodne i dokładne informacje o darczyńcy, zwłaszcza o
  
  
  • jego państwie zamieszkania lub siedziby oraz,
  
  
  • w przypadku osób prawnych, o podmiotach, które je kontrolują (np. z dokumentów założycielskich albo statutu).

• Informacje te należy zawrzeć w odpowiednim formularzu sprawozdawczym Urzędu, a w przypadku darowizn przekraczających 12 tys. euro - w zgłoszeniu dokonywanym niezwłocznie po otrzymaniu darowizny.

• Darowizny zgłoszone Urzędowi zgodnie z art. 20 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014 i otrzymane przez europejskie partie polityczne oraz europejskie fundacje polityczne w roku N+1 mogą zostać przez nie przypisane do roku N wyłącznie w bardzo szczególnych okolicznościach.
• Aby Urząd uznał ich przypisanie do roku N, europejskie partie polityczne oraz europejskie fundacje polityczne muszą dostarczyć dokumentację wykazującą, że zobowiązanie do wpłaty omawianej darowizny darczyńca podjął przed rokiem N+1, oraz że zawarto wiążącą umowę, w której wyznaczono wpłatę darowizny na rok N.
• Właściwą dokumentację należy przesłać Urzędowi już w ciągu roku N, nawet jeśli wpłata darczyńcy jeszcze nie wpłynęła, np. umowę darowizny bądź jakiekolwiek stosowne ustalenia umowne, zobowiązanie jednostronne, zlecenie płatnicze lub komunikat na ten temat, również w formie listu i/lub wiadomości elektronicznej, faktury itd.

• Zgodnie z art. 20 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1141/2014 europejskie partie polityczne i europejskie fundacje polityczne niezwłocznie zgłaszają Urzędowi „pojedyncze darowizny" przekraczające 12 000 EUR.


• Urząd oceni indywidualnie dla każdego przypadku, czy również kilka płatności od jednego darczyńcy kwalifikuje się jako „pojedyncza darowizna".
  
  
  • Może tak być w szczególności w przypadku, gdy umowa wstępna zawarta z darczyńcą dotyczyła jednej darowizny, ale płatność nastąpiła w kilku transzach.
  
  
  • W przypadku niezależnych spontanicznych płatności od tego samego darczyńcy Urząd zazwyczaj nie traktuje ich jako „pojedynczej darowizny", która wymaga natychmiastowego zgłoszenia, w przypadku gdy skumulowane kwoty przekraczają 12 000 EUR (nie naruszając wymogów regularnej sprawozdawczości w trakcie procesu sporządzania rocznego sprawozdania finansowego).

• Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 provides that "[...] donations received by European political parties and European political foundations within six months prior to elections to the European Parliament shall be reported on a weekly basis to the Authority in writing and in accordance with paragraph 2".


• This upgraded reporting requirement enables the Authority to conduct ongoing compliance controls in light of the limitations imposed on donations by Article 20 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, and to continuously update publication of donations in accordance with Article 32 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014.
• Relevant period: The 2024 elections to the European Parliament will take place on 6-9 June 2024. This means that the six months period laid down in Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 will begin on 6 December 2023 and run until 5 June 2024 included.

• Practical implications: The upgraded reporting during the above period consists of the requirement, applicable to both European political parties and European political foundations, to communicate to the Authority on a weekly basis all donations they receive, irrespective of their nature and value.


• 'Donations': the upgraded reporting requirement applies to all donations, not only those exceeding EUR 12 000. In light of the broad definition contained in Article 2(7) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, the Authority kindly recalls that it has published on its website specific elements of guidance in relation to the scope of the term donations (see above).
• 'Received': In the time-frame indicated above donations received need to be reported to the Authority on a weekly basis. Consequently, European political parties and European political foundations need to inform the Authority, regardless of whether those donations are later returned to the originator by virtue of Article 20(6) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014. Please note that this early reporting does not affect the complementary requirement on European political parties and European political foundations to check and return on their own initiative a donation whose acceptance would not be compliant with the Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, within the time limit of 30 days imposed by Article 20(6) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014. If donations are later returned to the originator, the Authority has to be informed thereof additionally, so as to enable the taking into account of this information for its compliance controls and the correction of publications on the Authority's website.
  
• 'On a weekly basis': To limit the administrative burden on European political parties and European political foundations, the Authority will assume that a European political party or European political foundation has not received any donation in a given week if no communication is received by the Authority in this respect by the first working day of the following week. This does not exclude the possibility of checks by the Authority.

• Infringements of Article 20(3) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014 by absence of timely reporting of donations are sanctionable by virtue of Article 27(2)(a)(iii) of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014, subject to Article 29 of Regulation (EU, Euratom) No 1141/2014.

• The Authority recalls the complementary E-CAP guidance on campaign activities as published here: https://www.appf.europa.eu/appf/en/guidance/european-campaign-action-plan (applicable only to European political parties), including a continuously updated set of guidance based on questions received from European political parties.